Заң талаптары неге ескерілмеген?

Сенбі, 27 сәуір 2013 2:11

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан-2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында «Денсаулық сақтаудың ұлттық жүйесін ұзақмерзімді жаңғырту аясында біз елдің барлық аумағында медициналық қызметтер сапасының бірыңғай стандарттарын енгізуге, сондай-ақ, медицина мекемелерінің материалдық-техникалық жабдықталуын бірыңғайландыруға тиіспіз», деген болатын.

Осыған байланысты, Қы­зылорда облысы экология­­лық­ апат аймағы болып саналатындықтан, бұл аймақ тұрғындарының ден­саулығын сақтау мәселесі ерекше назар аударуды қажет етеді. Экологиялық қолайсыздық ха­лықтың денсаулығына және бiрiншi кезекте ана мен бала денсаулығына кері әсер етуде.

Республикадағы сәби өлімінің көрсеткіші 2009 жылы 1000 тірі туғанға – 18,23 болса, ең жоғары көрсеткіш (24,96) Қызылорда облысында тіркелген. Республика бойынша орташа есеппен 100 мың тірі туғанға 36,9 жағдай ана өлімі тіркелсе, Қызылорда облысында бұл көрсеткіш – 42,6. Жалпы, облыста халық ауруының көрсеткіші жоғары. Ауру өмірде алғаш рет тіркелген 100 мың адамға рес­публикалық орташа деңгейде 60 249,8 болса, Қызылорда облысында бұл көрсеткіш – 66 971. Соңғы 2011 жылғы статистикалық мәліметтерге сәйкес Қызылорда об­лысында қан аурулары рес­публикалық деңгейден 2,1 есе жоғары, ас қорыту аурулары 1,9 есе жоғары, туберкулезбен сыр­қаттанушылық 12 пайызға жоғары.

Осы ретте, 1992 жылы қа­был­данған «Арал өңіріндегі эко­логиялық қасірет салдарынан зардап шеккен азаматтарды әлеуметтік қорғау туралы» Заң­да экологиялық қолайсыз аудандарда тұратын халықтың өмі­рі мен денсаулығын сақтау, ха­лықты медицина құралдарымен жабдықталуын қарастыру, Арал өңірі Қазақстан бөлігін эко­логиялық сауықтыру мен әлеуметтік-экономикалық дамыту мемлекеттік бағдарламалар негі­зінде осы заңның талапта­ры ескеріле отырып жүзеге асы­рылады делінген. Алайда, Қазақстан Республикасының ден­саулық сақтау саласын дамы­ту­дың 2011-2015 жылдарға ар­налған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасында жоғарыдағы заңның талаптары, яғни қолдаулар ескерілмей қалған. Осының салдарынан жоғарыдағы заң талаптары орындалмай отыр.

Сонда біз Арал экологиялық проблемасын түбегейлі шешіп тастадық па? Халықтың ден­сау­­лығы жақсарды ма? Себе­бі, жо­ғарыда келтірілген статис­ти­калық мә­ліметтер әлі де болса проб­ле­ма­лар бар екенін көрсетуде.

Сонымен қатар, Сыр өңі­рін­де онкологиялық аурулар өр­шіп тұр. Көптеген азаматта­ры­мыз «аты жаман» ауру­дан көз жұмуда. Олардың ден­сау­лық­тарын сақтап қалуға да болар еді. Бірақ облыстық онкология диспансері облыстық медицина орталығының ғимаратында орналасқан, өзінің жеке ғимараты жоқ. Бір палатада 12 емделушіге дейін жатады, ауруларға тиісті медициналық көмек көрсетуге қиындық туғызады. Осының салдарынан Республикалық онкология орталығына жыл сайын 200-ден астам ауру емделуге жіберілуде. Мұның онсыз да жағдайы нашар науқастарға қосымша қаншама қиындықтар мен шығын әкелетіні айтпаса да түсінікті.

Облыстың 7 ауданының төр­теуінде – Арал, Қазалы, Жалағаш және Шиелі аудандарында аудандық емханалар ғимараттары апаттық жағдайда тұр. Бұл аудандарда жаңа медициналық нысандар салу кезек күттірмейтін мәселе.

Жоғарыда баяндалғандарды ескере отырып, Қызылорда облысы тұрғындарының денсаулығын жақ­сарту үшін келесі шараларды қа­былдау қажет деп есептейміз. Олар:

Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамы­тудың 2011-2015 жылдарға ар­налған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасында заң талаптарына сәйкес экологиялық апат аймақтарында тұрып жатқан азаматтарға қарастырылған медициналық жеңілдіктерді ескеру; экологиялық қасірет аймағы халқына медициналық мекемелерді ұстауға қаржы бөлу нормаларын бір тұрғынға шақ­қанда экологиялық апат аймағында 1,15 – 1,5 есе ұлғайту; медицина техникасын, дәрі-дәрмектерді нысаналы бөлуді қам­тамасыз ету; 2012-2016 жыл­дарға арналған Қазақстан Республикасының онкология қызметін дамыту бағдарламасы шеңберінде Қызылорда қала­сында 175 төсекке арналған об­лыстық онкология орталығын жеделдетіп салуға қаржы бөлу; амбулаторлық-емханалық ұйым­дар санын арттыру және апатты жағдайда тұрған аудандық емханалардың орнына жаңаларын салу; медициналық ұйымдардың дәрігерлермен қамтылуын арттыру.

Осындай кешенді шараларды іске асыру арқылы эко­ло­гиялық апат аймағында тұ­рып жатқан Қызылорда облысы тұрғындарының жағдайын жақ­сартуға болады. Ал осы мақсатқа бағытталған жұмыстардың жүзеге асырылуын Денсаулық сақтау министрі өз бақылауына алуы қажет деп санаймыз.

Бақытбек СМАҒҰЛ,

Мәжіліс депутаты.