Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары

А.С. КӨЛГІНОВКЕ

ДЕПУТАТТЫҚ САУАЛ

Құрметті Алтай Сейдірұлы!

Азаматтардың денсаулығын сақтау – әлеуметтік жауапты мемлекеттің басты міндеттерінің бірі. Бүгінгі таңда денсаулық сақтау саласында басқарушылық шешімдерді қажет ететін көптеген мәселелер бар. Маңызды мәселелердің бірі – қатерлі ісік ауруларының көбеюі.

Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтының мәліметіне сүйенсек, елімізде жыл сайын 35 мыңнан астам адам қатерлі ісікке шалдыққан, 14 мыңнан астам адам қайтыс болса, 200 мың қазақстандық есепте тұрады. Соңғы 20 жылда онкологиялық аурулар орта есеппен 25%-ға өсті. Елімізде онкологиялық аурулардан болатын өлім-жітім алдыңғы қатарда және үшінші орында.

Мемлекет тарапынан қабылданып жатқан шараларға қарамастан, бұл дертпен күресте әлі ілгерілеушілік байқалмады және бұл бағыттағы жұмыстарды күшейтуді талап етеді.

Сонымен қатар, осы уақытқа дейін онкологиялық аурулармен ауыратын адамдардың құқықтарын жүзеге асыруға қатысты мәселелер жеткілікті түрде шешілмеген. Қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерде еліміздің Конституциясымен кепілдендірілген онкологиялық науқастардың денсаулығын қорғау мәселелері толық көрсетілмеген. Мұның бәрі қоғамдағы әлеуметтік шиеленіс пен халықтың билік институттарына күштеп жүгінуіне себеп болады.

Осылайша, маған және «Республика» партиясының фракциясына күн сайын онкологиялық ауруға шалдыққан азаматтардан мәселелерін шешуге көмектесу туралы көптеген өтініштер түсіп жатыр.

Соның ішінде азаматтар онкологиялық ауруға шалдыққан адамдарды оңалту мәселелерін орынды көтеріп отыр. Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 22 қаңтардағы «Мүгедектерді оңалтудың және оңалтудың кейбір мәселелері туралы» № 26 бұйрығына сәйкес бұл қызметтер онкологиялық аурулармен ауыратын адамдарға көрсетілмейді. Мұндай кемсітушілік онкологиялық аурулармен ауыратын азаматтардың, соның ішінде мүгедектердің конституциялық құқықтарын тікелей бұзады.

Халық арасында үлкен наразылық тудыратын онкологиялық ауруларға шалдыққандарға мүгедектік тағайындау үдерісін бөлек атап өткім келеді. Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, елімізде онкологиялық аурулармен ауыратын 40 мыңнан астам науқас мүгедек болса, оның тек 16 мыңы (40%) ғана тұрақты мүгедектікке ие. Қатерлі ісікке шалдыққандардың қалған 60%-ы жыл сайын олардың көпшілігінің белгілі бір мүшелерден айырылғанына немесе ішінара айырылғанына қарамастан мүгедектігін дәлелдеуге мәжбүр. Мүгедектігі расталмаса, онкологиялық науқастар заңда қарастырылған барлық жеңілдіктерден қағылатыны белгілі.

Сондай-ақ емдеу хаттамаларындағы соңғы өзгерістерге байланысты пациенттер химиотерапияны алғанға дейін әр уақытта сынақтан өтуі керек. Медицина қызметкерлері жауапкершіліктен құтылу үшін өз әрекеттерін қорғап жатқан сияқты. Аурудан қазірдің өзінде әлсіреген және шаршаған дене сәтсіздікке ұшырауы мүмкін, тұрақты ауыртпалықсыз процедураларға төтеп бере алмайды, оның нәтижесі біраз уақыт күтуге тура келеді, бірақ емдеу кезінде әрбір секунд қымбат.

Мұндай әрекеттер азаматтарымыздың отандық медицинаға деген сенімсіздігін тудырады. Бірыңғай тәсілдер мен стандарттардың болмауы ұсынылатын қызметтердің бизнес-процестерінің теңгерімсіздігіне әкеледі.

Осыған байланысты онкологиялық аурулармен ауыратын адамдардың құқықтарын қорғау мақсатында онкологиялық ауруларды емдеу мен диагностикалауды ұйымдастырудың кейбір тәсілдерін қайта қарау қажет.

Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, мен ұсынамын:

Онкологиялық науқастардың мәселелерін жан-жақты зерттеп, құқықтарын қорғау бойынша нақты ұсыныстар енгізу үшін жұмыс тобын құру.

Онкологиялық аурулардың барлық түрлеріне медициналық қарсы көрсеткіштерді ескере отырып, онкологиялық аурулармен ауыратын адамдарды санаториялық-курорттық оңалту бағдарламасын әзірлеу.

Халықпен бірге кейбір бизнес-процестерді және емдеу хаттамаларын жеңілдету және мүмкін тіпті жою мақсатында мүгедектікті анықтау туралы заңнаманы қайта қарау.

Құрметпен,

«Республика» партиясы фракциясының мүшесі,  депутат  Д. Наумова