29.05.2024ж. жарияланды

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрі А.Ғ. Балаеваға

ДЕПУТАТТЫҚ САУАЛ

Құрметті Аида Ғалымқызы!

Бүгінде елімізде мұқтаж жандарға жан-жақты және жедел көмек көрсетуге дайын көптеген қайырымдылық және ерікті ұйымдар бар. Алайда, олардың лайықты беделіне халықтың сеніміне қиянат жасап, тек жеке пайданы көздейтін алаяқтар нұқсан келтіреді.

Қаржы мониторингі агенттігінің ағымдағы жылдың наурыз айындағы мәліметі бойынша, 138 банк картасы әртүрлі мақсаттағы күмәнді комиссияларға тартылған, ал 660 мыңнан астам қазақстандық жалған көмекке ақшасын жіберген. Алым сомасы 6 миллиард теңгені құраса, оның 2 миллиардында алаяқтық белгілері бар. Шабуылшылар жиналған қаражатты әртүрлі мүлікке, тұрмыстық қажеттіліктерге, букмекерлік кеңселердегі ставкаларға, шетелде люкс пәтерлерді жалға алуға және т.б.

Айта кету керек, бұл тек ресми деректер, ал анықталмаған алаяқтық фактілерінің нақты саны айтарлықтай көп болуы мүмкін.

Түрлі платформаларда көмекке шақырулар көбейді. Дегенмен, бұл өсіммен қоғамның ізгі ниетін пайдаланатын алаяқтардың әрекеті туралы алаңдаушылық туады. Бұл адамдар жанашырлық пен көмек көрсетуді пайдалану үшін әртүрлі әдістерді пайдаланады. Қайырымдылық жәшіктерін сенімді түрде тексеру мүмкін еместігі қаражаттың жұмсалуын бақылауды қиындататынын да ескерген жөн. Бұл қаражаттың ысырап болуына әкеліп соқтырады және қайырымдылық күш-жігерін өз мақсаттарына жетуді қиындатады.

Қоғамда қайырымдылық қызметке оң көзқарастың артуы жағдайында біртұтас реттеуші органның, сондай-ақ ашықтық пен есеп беру мәдениетінің болмауы сияқты күрделі мәселе туындайды. Еріктілердің осалдығы мәселесі ашық күйінде қалып отыр. Филантроптар мен көмек алушылардың қызметі туралы сенімді ақпаратты бақылауға және алуға болатын бірыңғай платформаның болмауы белгісіздік тудырады және тиімді бақылау мүмкіндігін қиындатады.

Оның үстіне бұл саладағы заңнамалық реттеудің жеткіліксіздігін атап өту керек, бұл түптеп келгенде қайырымдылықпен айналысатындардың жұмысының көптеген маңызды тұстарының көлеңкеде қалуына әкеліп соғады. Қайырымдылық және волонтерлердің жақсы аты мен қызметі қорғалуын қамтамасыз ету үшін арам әрекеттерге жол бермеу үшін тиісті шаралар қабылдауды қарастыру қажет.

Осылайша, бұл мәселеге назар аударып, қайырымдылық шараларына тиімді бақылау орнату және халықтың осы салаға деген сенімін нығайту үшін тиісті шаралар қабылдау маңызды. Осы тұрғыда келесі ұсыныстарды қарастыру ұсынылады:

1. Қайырымдылық саласындағы құқықтық реттеуді жетілдіру мақсатында заңнамалық актілерге тиісті өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша қажетті жұмыстарды жүргізу.

2. Қайырымдылық ұйымдарының қызметiн үйлестiретiн, бiрыңғай реттеу стандарттарын белгiлейтiн және қайырымдылық қорларын пайдаланудың ашықтығына кепiлдiк беретiн бiрыңғай реттеу органын құру.

3. Қайырымдылық ұйымдары мен олардың қызметі туралы ақпараттың қолжетімділігі мен сенімділігін қамтамасыз ететін, сондай-ақ осы саладағы әділетсіз әрекеттермен тиімді күресуге ықпал ететін бірыңғай онлайн платформа құру.

Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, ұсынылған депутаттық сауалды қарауыңызды және заңнамада белгіленген мерзімде жауап беру арқылы аталған мәселелерге қатысты Үкіметтің ұстанымын көрсетуіңізді сұраймыз.

 Құрметпен, «Республика» партиясы фракциясының депутаттары  Д.Наумова, А. Қожаназаров, Р.Берденов, О.Құспеков, А. Қошмамбетов, Н.Тау