Мәжілісмен Елнұр Бейсенбаевтың айтуынша, дәйексіз статистикалық деректердің қағаздағы алшақтығы сын көтермейді. Сондықтан, оның айтуынша, осы саладағы тәсілдерді шұғыл түрде реттеу қажет.

"Статистика саласында ашық, ашық және әділ іс-қимылдың жаңа тәртібін айқындау қажет. Бұл елде болып жатқан барлық оқиғалардың айналы көрінісі болуы керек, ал бізде ол көп жағдайда боялған", - деді депутат.

Бұған дәлел, тек ұлттық статистика бюросы тамыз-қыркүйек айларында азық-түліктің, сол картоптың үш есе қымбаттағаны туралы естімеген, деп атап өтті депутат. Сонымен қатар, Бейсенбаев кейбір құрылыс материалдары 2,5 есе қымбаттағанын айтты. Ал сауда министрлігі бағаның жалпы өсуі 12% - дан аспағанын мәлімдеді.

"Біріншіден, бұл деректердің ешқайсысын Ұлттық статистика бюросы жоққа шығарған жоқ және норма ретінде қабылданды. Екіншіден, елдегі орташа жалақы 257 мың теңгені, ал халықтың жан басына шаққандағы атаулы табысы шамамен 131 мың теңгені құрайды. Ашығын айтқанда, қарапайым азаматтарды айтпағанда, статисттердің өздері бұл сандарға сенбейді. Үшіншіден, сол бюроның деректері бойынша 2021 жылы Қазақстандағы жұмыссыздар саны 4,9% - ды, яғни шамамен 451 мың адамды құрады. Олардың ішінде 78 мыңға жуық жұмыссыз жастар бар. Бұл сандар статистика бір нәрсе, ал нақты жағдай мүлдем басқаша екенін айқын көрсетеді. "Экономикалық белсенділіктің төмендігі", өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтар, NEET санатындағы жастар сияқты жабық терминдерді ауыстырудың уақыты келді. Олар жұмыссыз ретінде қарастырылуы керек. Сонда ғана елдегі жұмыссыздардың нақты пайызы анықталады және бұл үлкен көрсеткіш болуы мүмкін", – деді ол.

Төртіншіден, мәжілісменнің айтуынша, республикалық маңызы бар қалаларда тұратын адамдардың саны даулы. Таяудағы ұлттық санақ қорытындысы бойынша Алматыда 2,1 млн – нан астам адам, Шымкентте-1,1 млн адам тұрады.

"Шын мәнінде, Алматыда кемінде 2,5 млн адам тұрады, ал Шымкентте – 1,5 млн адам тұрады екен, бұл адамдар расында да бар, бірақ ұлттық статистика деректерінде олар жоқ па? Жалпы статистика мәселесінде нақты сандармен қатар болжау және талдау сияқты жүйелі зерттеулер жоқ екенін анық көреміз. Бұл цифрлық теңгерімсіздік әкімдіктердің жұмысына айтарлықтай кедергі келтіреді. Бұл шешім қабылдау кезінде қате және тіпті жүйелі қателіктерге әкеледі және бұл өз кезегінде әлеуметтік шиеленіске ықпал етеді", – деп түсіндірді депутат.

Бұдан басқа, 2018 жылдан бастап 2021 жылға дейін халық санағына 9 млрд теңгеге жуық бюжеттік қаражат жұмсалды, деп атап өтті ол.

"Бұл сома, санақтың сапасы сияқты, халық арасында көптеген сұрақтар туғызды. Біз қазір ақшаның нақты не үшін жұмсалғанын білмейміз. Сондай-ақ, қысқа мерзімде БАҚ-ты шақыра отырып, ұлттық халық санағын өткізу үшін жұмсалған қаражат туралы есеп беруді сұраймыз. Статистикалық мәліметтерді ретке келтірудің уақыты келді", – деп түйіндеді мәжілісмен.

Бұған дейін Ұлттық статистика бюросының басшысы Нұрболат Айдапкелов қызметінен босатылғаны хабарланған болатын.

Дереккөз: https://lsm.kz/v-kazahstane-raskritikovali-rabotu-statistikov

© LS

Барлық құқықтар қорғалған.

LS материалдарын жеке мақсаттардан басқа кез келген мақсаттарда пайдалану кезінде web-site-ге гиперсілтеме LSM.kz міндетті