17 қаңтарда Еуропарламент «ЕО-ның Орталық Азияға арналған стратегиясы: серіктестікті нығайтудың жаңа мүмкіндіктері» резолюциясын қабылдауға дауыс берді. Бұл қарар Еуропарламенттің жоспарлық құжаты болып табылады, оның аясында депутаттар ЕО-ның Орталық Азияға арналған жаңа стратегиясын іске асыру барысына баға берді. Осы мақсатта заң шығарушылар Қазақстанға және аймақтың басқа да елдеріне бірнеше рет барды. Орталық Азияның ресми өкілдері мен азаматтық секторының пікірі ескерілді. Өткен жылдардағы ұқсас құжаттармен салыстырғанда ЕП Орталық Азия бойынша 2024 жылғы қарар өзінің реңкімен ерекшеленеді.

Мұнда Орталық Азия алғаш рет аймақ ретінде қарастырылады:

1.өзінің аймақтық бірегейлігін сәтті қалыптастырды – қазіргі халықаралық және аймақтық қатынастардың жекелеген мәселелері бойынша дербес ұстанымдары;

2.сауда, инвестиция, бизнес және инновациядағы аймақтық мүмкіндіктерді біріктіру.

Еуропалық Парламент Еуропалық Одақ пен Орталық Азия үшін жаһандық және аймақтық сын-қатерлер мен қауіптердің бірлігін мойындайды, бұл ұзақ мерзімді, құрылымдық және өзара тиімді ынтымақтастық үшін жаңа мүмкіндіктер жасайды. Осыған байланысты еуропалық заң шығарушы орган Еуропалық Одақты Орталық Азияның «геостратегиялық маңыздылығын» ескере отырып, Орталық Азиямен өзара іс-қимылды белсендіруге және саяси және экономикалық салалардағы ынтымақтастықты арттыру арқылы Орталық Азия мемлекеттерімен стратегиялық серіктестікке жәрдемдесуге шақырады. Еуропалық Одақтың Орталық Азия мемлекеттерімен өзара іс-қимылының қажеттілігіне қатысты Еуропалық парламентшілердің үндеуін ғана құптауға болады. Сонымен бірге, біз "саяси қудалау" және "саяси тұтқындар"деп аталатын мәселе бойынша келіспейтініміз анық. Қазақстан заңнамасында еліміздің азаматтары белгілі бір саяси көзқарастары үшін қудалауға ұшырайтын бірде-бір қаулы, бірде-бір заң немесе нормативтік құжат жоқ. Елде цензураға Конституцияға тыйым салынған. Керісінше, реформалар адам құқықтарын қорғау жүйесін, сөз бостандығы мен жиналыстарды күшейтті. Парламент белсенді саяси пікірталас алаңына айналып, халқымыз үшін маңызды мәселелер бойынша полярлық пікір білдіруде. Заңдылық қағидаты – сот жүйесінің тәуелсіздігі мен кәсібилігі дәйекті түрде нығаюда.

Бүгінгі Қазақстанның алдында тұрған басты міндет – құқықтық мемлекет мәдениетін нығайту. Құқықтық тәртіп диктатурасы заңның барлық адамдарға бірдей қолданылуын қамтамасыз етуі керек. Қазақстан осыған ұмтылып, күн сайын жұмыс істеуде. Кез келген заң бұзушылық жазаланады. Бірақ адамдардың саяси көзқарастары мен идеологиялық қалауларының заңдылық пен тәртіпке еш қатысы жоқ. Еуропарламенттің қарарында аталған адамдардың барлығы заңды бұзған және бұл үшін сот шешімімен жауапқа тартылады. Конституциялық құрылысты құлатуға және билікті күшпен ауыстыруға шақырулар, экстремистік әрекеттерді қоздыру және қаржыландыру – бір сөзбен айтқанда конституциялық құрылысқа нұқсан келтіру – Батыс елдерінің заңдарында қатаң түрде жауапқа тартылады.

Америка Құрама Штаттарында (18 Кодекс § 2383) мұндай қылмыстар 10 жылға бас бостандығынан айырылады. Мұндай жазалар Еуропада, соның ішінде Германия мен Францияда да қолданылады. Жекелеген Еуропарламент депутаттарының қосарланған стандарттары бізге бұрыннан белгілі және жалпы алғанда, еуропалық заң шығарушы органда қалыптасқан мәдениеттің бір бөлігі ретінде қабылданады, еуропалық құқық қорғау органдары оны жоюға тырысып жатыр. Еуропарламенттегі жемқорлық жанжалы. Мұндай заң шығарушылардың беделі ұзақ уақыт бойы қаржылық және өзге де сипаттағы бұзушылықтар, соның ішінде сыртқы әсер ету топтарымен байланысы арқылы нұқсан келтірді.

Қазақстан бұл үдерісті алаңдаушылықпен бақылап отыр. Еуропадағы маңызды заң шығарушы институттың беделін қалпына келтіру үшін еуропалық құқық қорғау органдары мен соттарының объективтілігіне үміттенемін.