Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрдің 

Орынбасарына

- Қаржы министрі

Е. К. Жамаубаевақа 

ДЕПУТАТТЫҚ САУАЛ

Құрметті Ерұлан Кенжебекұлы!

Арнаулы салық режимін қолданатын шағын бизнес субъектілерінде (дара кәсіпкерлер мен Қазақстан Республикасының резидент-заңды тұлғалары) белгілі бір қызмет түрлері бойынша арнаулы салық режимін қолдануды шектеудің көптеген мәселелерін, сондай-ақ салық органдары тарапынан салық кодексінің нормаларын түсіндірудің таңғаларлық икемділігін тудырады, бұл оларға салық төлеушіні оңайлатылған декларация режимінен жалпыға бірдей белгіліге ауыстыруға мүмкіндік береді. Бірақ бұл шағын бизнестің иығына ауыртпалық түсіретін және оны іс жүзінде жойып жіберетін ондаған миллион теңге, егер артық болмаса, қосымша есептеулер.

Кәсіпкерлер, атап айтқанда, салық органдары үш жылдық мерзім аяқталуға жақын, тексерулермен келеді және кәсіпкерлер арнайы салық режимін дұрыс қолданбағандықтан және жалпыға бірдей белгіленген режим бойынша есепке тұруға мәжбүр болғандықтан, үш жыл ішінде бір рет қосымша есептеулер жүргізеді деп шағымданады.

Біз қазір шағын бизнес субъектісі, оның бухгалтериясы жібере алатын қателіктер туралы айтып отырған жоқпыз, салық органдарына осындай шағымдар елдің түкпір-түкпірінен келеді және бұл кәсіпкерлердің наразылығы сияқты жаппай сипатқа ие болады. Нәтижемен емес, себеппен күресу керек.

Пандемия кезінде шағын бизнес қатты зардап шекті. ЖК мен шағын ЖШС қиындықтарға тап болды, көбісі өз қызметін тоқтатты.

Біз Салық кодексінің 683-бабы туралы айтып отырмыз (арнайы салық режимін қолдану шарттары).

2. Шағын бизнес субъектілері үшін арнайы салық режимін салық төлеушілер қолдануға құқылы....мынадай қызмет түрлерін жүзеге асырмайтындар:

акцизделетін тауарлар өндірісі;

акцизделетін тауарларды сақтау және көтерме сату;

мұнай өнімдерінің жекелеген түрлерін - бензинді, дизель отынын және мазутты сату;

лотереяларды өткізу;

жер қойнауын пайдалану (кен іздеуге арналған лицензия негізінде жүзеге асырылатын жер қойнауын пайдалану жөніндегі қызметті қоспағанда);

шыны ыдыстарды жинау және қабылдау;

түсті және қара металдардың сынықтары мен қалдықтарын жинау (дайындау), сақтау, қайта өңдеу және өткізу;

консультациялық және (немесе) маркетингтік қызметтер;

Құқық, әділет және сот төрелігі саласындағы қызмет;

бухгалтерлік есеп немесе аудит саласындағы қызмет;

сақтандыру брокері мен сақтандыру агентінің қаржылық, сақтандыру қызметі және делдалдық қызметі;

сауда нарығын жалға алу және пайдалану;

Қазақстан Республикасының Сауда қызметін реттеу туралы заңнамасына сәйкес сауда базарларына жататын сауда объектілерін, 1, 2 және 3 санаттағы стационарлық сауда объектілерін, сондай-ақ олардың аумағындағы сауда орындарын, сауда объектілерін және қоғамдық тамақтану объектілерін қосалқы жалға беру;

екі және одан да көп салық төлеушілердің бір қонақ үйдің немесе осындай қызметтер көрсетілетін жеке тұрған тұрғын емес ғимараттың аумағында қонақ үй қызметтерін ұсыну саласындағы қызметі;

қаржылық лизинг шеңберіндегі қызмет.

Қызмет түрлері бойынша кез келген шектеулерді алып тастау және арнаулы салық режимін қолдану мүмкін .стігі өлшемімен салық кезеңі үшін шағын бизнес субъектілері үшін шекті табысты ғана қалдыру ұсынылады.

Сондай ақ осы баптың 4 тармақшасынан шағын бизнес субъектілері үшін арнаулы салық режимін қолдануға шектеулерді алып тастау ұсынылады:

1) құрылымдық бөлімшелері бар заңды тұлғалар;

2) заңды тұлғалардың құрылымдық бөлімшелері;

3) әртүрлі елді мекендерде өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшелері және (немесе) салық салу объектілері бар салық төлеушілер.

Бұл шектеулерді болдырмау үшін кәсіпкерлік қызметке тиімділіктің төмендігі мен зиянын, сондай-ақ сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін негіз деп санаймыз.

Қызметтің көптеген түрлері бойынша кәсіпкерлерде осы қызмет түрін көрсету кезінде үлкен шығындар болмайды, тиісінше ЖТС/КТС төлемі толық көлемде жүзеге асырылады. Осыған байланысты бұл норма ықпал етпейді, тек шағын кәсіпкерлік субъектілерінің дамуына кедергі келтіреді.

Әдетте, бұл қызмет түрлерімен жеке тұлғалар жеке кәсіпкерді, сондай-ақ қызметкерлер саны аз ЖШС тіркеу арқылы айналысады.

Мұндай салықтық әкімшілендіру жалпыға бірдей белгіленген салық режимінде болжанатын есептілікті беру қажеттілігімен күрделене түседі. Жалпыға бірдей белгіленген режимнен айырмашылығы, декларацияның жеңілдетілген режимін таңдаған компаниялар жылына 2 рет 15 тамызға дейін және 15 ақпанға дейін 910 нысанды салық есептілігін тапсырады. Жалпыға бірдей белгіленген режимде есепті айдың 15-күнінен кешіктірмей 200-нысанды салық декларациясын тапсыру, сондай-ақ 100-нысанды жылдық есепті есепті жылдың 31 наурызына дейін ұсыну қажет.

Мұның бәрі осы қызмет түрлерін жүзеге асыруда қажетсіз проблемалар мен қиындықтар туғызады және ШОБ дамуын тежейді.

Жеңілдетілген режимді қолдану бухгалтерияны, бухгалтерлік есепті, қосымша есептерді ұстауға шығындарды азайтуға мүмкіндік береді және шағын кәсіпкерлік субъектілеріне салықтардан көлеңкеге түспеуге, жалпы айналымнан 3% төлеуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, салық органдарына жүктеме азаяды, олар қазір жасалып жатқан көлемде осындай кәсіпкерлерді әкімшілендірумен және мониторингпен айналысуға мәжбүр болмайды.

"Қазақстан Республикасының Парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық Заңының 27-бабына сәйкес депутаттық сауалды қарау нәтижелері туралы заңда белгіленген мерзімде жазбаша жауап беруді сұраймыз.

Құрметпен,

"Қазақстан Халық партиясы"   

фракция депутаттары                                              М. Магеррамов

                                                                                    Қ. Сейтжан

                                                                                    И. Смирнова

                                                                                    И. Сұңқар

                                                                                    Г. Танашева