ИМАШЕВА
Снежанна
Валерьевна

VIII сайланған
Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің Заңнама және сот-құқықтық реформа комитетінің төрайымы

Депутатқа хат
Парламент Мәжілісіндегі Үкімет сағатында есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл шаралары талқыланды

БҰҰ мәліметтері бойынша, есірткіні қолдану және олардың заңсыз айналымы, әсіресе ұйымдасқан, Барлық елдердің ұлттық қауіпсіздігіне қауіп төндіреді. Мәжілістің вице-спикері Дания Еспаева атап өткендей, мұндай проблема Қазақстанда да бар. – Елдегі есірткінің жыл сайынғы заңсыз айналымы шамамен 25 тоннаны құрайды, оның 95% – дан астамы каннабис тобындағы есірткіге, 5% – ға жуығы синтетикалық есірткіге, 1% - дан азы апиынға, героинге және есірткінің басқа түрлеріне тиесілі. Есірткі қылмысына қарсы күрес бойынша үнемі шаралар қабылданғанына қарамастан, бірқатар шешілмеген мәселелер қалып отыр. Ішкі істер министрі Ержан Сәденов қазіргі уақытта синтетикалық есірткінің таралуымен сипатталатынын атап өтті. 2019 жылға дейін қазақстандық заңнама қатерге жедел және нәтижелі ден қоюға мүмкіндік бермеді. Мәселені ішінара ІІМ бастамасымен әзірленген заң шешті, ол есірткінің құрылымдық элементтерінің "аналогтары" мен "орынбасарлары" ұғымдарын енгізді, бірақ жекелеген нормалардың конституциялылығына күмән келтірілді. - Келіспеушіліктерді жоюға Парламент депутаттары түзетулердің "Революциялық" пакетін қабылдап, нүкте қойды. Бұл жұмыстың жемісін біз әлі де жинаймыз. Біріншіден, жаңа психоактивті заттарды бақылауға алудың нақты механизмі құрылды. Бүгінде Қазақстанда қауіпті есірткінің барлық белгілі түрлері бақыланады. Екіншіден, оларды тізімге енгізу процедурасы бір айдан аз уақытты алады. Ол үшін Еуразиялық одақ елдерінің тізбелерінде немесе БҰҰ Халықаралық Комитетінің ұсынымдарында заттардың болуы жеткілікті. Үшіншіден, есірткінің жаңа түрлері елде физикалық пайда болғанға дейін де бақылауға алынады, – деді Ержан Сәденов. Оның айтуынша, аталған түзетулердің күшіне енуімен соңғы 5 жылда "синтетиканы" алу көлемі 10 тоннадан 1 тоннаға дейін күрт өсті. Сонымен қатар, жыл басынан бері 4 трансұлттық ОПГ, 75 жасырын нарколаборатория таратылды, олардан 185 тоннадан астам прекурсорлар тәркіленді. – Қазір қылмыстық жауапкершілік тек прекурсорлар мен зертханалық жабдықтарды контрабандаға алғаны үшін белгіленді. Негізінде, біз есірткіні "қайнатушылар" өз тауарларын сатуды бастағанша күтуге мәжбүрміз. Осы мәселені шешу үшін ІІМ депутаттармен бірлесіп прекурсорлар мен күшті әсер ететін заттардың заңсыз айналымы үшін жауапкершілікті күшейтуді көздейтін тиісті заң жобасын әзірледі. Қазіргі уақытта ол Мәжілісте, – деді Ішкі істер министрі. Сондай-ақ, есірткі, психотроптық заттар мен олардың прекурсорларының заңсыз айналымына қарсы күрес жөніндегі Орталық Азия өңірлік ақпараттық үйлестіру орталығының директоры Атагелді Язлыев баяндама жасады. Ол трансұлттық есірткі қылмысына қарсы күрес орталығының осы жылдың 9 айындағы қызметінің нәтижелері туралы хабарлады. Мен өзімнің қосымша баяндамамда 2014 жылдан бастап есірткіні медициналық емес қолданғаны үшін жауапкершілік Қылмыстық кодекске ауысқанын және тыйым тек қоғамдық орындарға таралғанын атап өттім. – Нәтижесінде ағымдағы жылы медициналық емес пайдаланумен байланысты тек 89 қылмыстық құқық бұзушылық тіркелді, олардың тек 30-ы ғана сотқа жетті. "Қоғамдық орын" деген маңызды ескертпеге байланысты есірткіні қолданатындар үйде қолданғанын және бұл заңды екенін айтып, жауапкершіліктен оңай бас тартады. Биылғы жылы медициналық емес қолданудың 370 мыңға жуық фактісі анықталды. Осыған байланысты депутаттар қоғамдық орындарда есірткіні медициналық емес пайдалануды қылмыстық заңмен, ал қалған барлық жағдайларда әкімшілік заңмен жазалауды ұсынады. Олар медициналық емес мақсаттарда есірткіні қолдануға сөзсіз және толық тыйым салуды қамтамасыз етуі керек. Сонымен қатар, мен кедендік және шекаралық бекеттерді, сот сараптамасы органдарын материалдық-техникалық қамтамасыз етудің жеткіліксіздігі, нашақорлық пен есірткі қылмыстарының әлсіз профилактикасы, құқық қорғау органдары қызметкерлерінің есірткінің заңсыз айналымына қатыстылығы проблемаларын шешу бойынша нақты шараларды ұсындым. Есірткі қылмысына қарсы іс-қимылға байланысты проблемалық мәселелерді басқа депутаттар да атап өтті. Айтылған ұсыныстар аптаның соңына дейін ұсынымдарда жинақталып, Үкіметке жіберілетін болады.